زندگینامه دکتر ابراهیم یونسی

دكتر ابراهيم يونسي،داستان‌نويس و مترجم پيشكسوت ، در سال 1305 خورشيدي در شهر بانه به دنيا آمد. در سال 1333 به اتهام فعاليت هاي سياسي دستگير و تا سال 1341 در زندان به سربرد. پس از آزادي به تحصيل پرداخت و در رشته ي اقتصاد از دانشگاه سوربن فرانسه موفق به اخذ دكترا (در سال 1356)شد.

 وي ترجمه و كار داستان‌نويسي را از همان روز‌هايي كه در زندان بود، آغاز كرد. پس از آزاد‌ي‌اش در سال 1341 «هنر داستان‌نويسي» را كه در اين ايام تاليف كرده بود، منتشر كرد.

  گروه : علوم انساني

 رشته : اقتصاد

 گرايش : نويسندگي و ترجمه

  والدين و انساب :

  ابراهيم يونسي از خانواده خود چنين مي گويد: " دو ساله بودم كه مادرم را از دست دادم. مادر بزرگ ،بزرگم كرد.با پدر بزرگ.اين زوج مردمي بسيار قانع و زحمتكش بودند و البته مستمند.پدر بزرگ در هر حرفه اي مجرب بود از درودگري ،فعلگي ،خياطي .... مردي بود در عين حال بسيار شوخ و زنده دل و مجلس آرا.

  مادر دختر رعيت بود و پدر خان زاده-از خوانين محلي- سليمان خان ،نوه يونس خان ،حاكم بانه.خانه اش -خانه پدر- بسيار آشفته بودپنج خواهر داشت و سه زن بابا ،سه برادر ،يك بردادر زاده و كلي نوكر... هر يك براي خود حكومتي بود و هر يك براي خود تصوري از خود و خانواده بزرگش داشت.خانواده پدرم همه پشت رو اطلسي بودند بجز من و دو تا از عموهايم -ما يك رو اطلس و يك رو كرباس بوديم. من در پانزده سالگي جز به تصادف به خانه پدرم نرفته بودم و هر بار كه رفتم تحقير شدم- مادربزرگم نمي گذاشت بروم."

 خاطرات کودکي :

  من در سال 1305 شمسي, در شهر بانه ـ قصبة آن روزـ متولد شده‌ام, كه بر نوار مرزي است. اما اين تاريخ ظاهراً درست نيست! شناسنامه دير به كردستان آمد, مثل همه‌چيز. سال 1310 يا 1311 بود كه شناسنامه براي من گرفتند. يادم هست بر سر سن من بين پدرم و مادربزرگم اختلاف بود. مادربزرگ مي‌گفت سنّش را زياد نوشتي و پدرم مي‌گفت درست نوشت.

 مادربزرگ از نظام اجباري مي‌ترسيد و مي‌خواست تا مي‌تواند جريان رفتنم را به سربازي به تعويق بيندازد, بنابراين سعي مي‌كرد مرا كوچكتر جلوه دهد. خودم با توجه به وقايعي كه به ياد دارم, خيال مي‌كنم دو سه سالي بزرگتر از اين سنّي باشم كه در شناسنامه آمده است.

 تحصيلات رسمي و حرفه اي :

  ابراهيم يونسي درسال 1317 «دبستان دولتي پهلوي بانه» را به پايان برد و تصديق كلاس ششم ابتدايي را گرفت."بانه مدرسة متوسطه نداشت, بنابراين پدرم مرا به سقز فرستاد. شهر سقز شصت كيلومتري با بانه فاصله دارد. "وي سيكل اول (سه سال اول) دبيرستان را در سقز خواند. در سال 1320 سيكل اول متوسطه را به پايان رسانيد."سال 1320 سالي بود كه طي آن كشور از سوي قواي متفقين اشغال شد. با اشغال كشور, منطقه آشفته و عشايري شد. ديگر مدرسه‌اي نبود و من تا سال 1322 بيكار بودم. در اين سال, ارتش طي بخشنامه‌اي از خانواده‌هاي عشايري دعوت كرد كه چنانچه فرزند يا فرزندان واجد شرايطي دارند, آنها را به مدارس نظام (دبيرستان نظام و دانشكدة افسري) بفرستند. من واجد شرايط بودم. بنابراين در سال 1322 به تهران آمدم و در دبيرستان نظام ثبت‌نام كردم."

  ابراهيم جوان در سال 1324 ديپلم اش را گرفت و وارد دانشكدة افسري شد. در سال 1327 با درجة ستوان دومي رستة سوار دو از دانشكدة افسري فارغ‌التحصيل گرديد, و مأمور خدمت در لشكر چهار رضائيه شد. ابراهيم يونسي پس از چنين سال تحمل سختي با واسطه دوستش جناب آقاي دكتر روح الله عباسي در مدرسه عالي اقتصاد اسم نويسي كرد و از همان مدرسه ليسانس اقتصاد را اخذ كرد و دكتراي همين رشته را هم در سال 1356 از دانشگاه سوربن فرانسه دريافت كرد.

 هم دوره اي ها و همکاران :

 عبدالقادر بهرامي و مرحوم احمد توكلي از هم دوره ايهاي ابراهيم يونسي در زمان تحصيل در سقز بودند. ابراهيم يونسي با خيلي‌ها دوستي نزديك داشته است، اما از "سياوش كسرايي"، "محمدرضا شفيعي كدكني"، "هوشنگ ابتهاج"، "احمد محمود" و "محمود دولت‌آبادي" به نيكي ياد مي‌كند و معتقد است:‌ "ابراهيم گلستان" خيلي وقت است كه كار نكرده، او به همراه "رسول پرويزي" از شيرازي‌هايي بودند كه خيلي هم خوب كار مي‌كردند، اما از وقتي كه در كار فيلم افتاد، ديگر خيلي كار نكرد.

 همسر و فرزندان :

 ابراهيم يونسي در اواخر سال 1328 ازدواج كرد .ثمره اين ازدواج سه دختر و يك پسر است.

وقايع ميانسالی:

 ابراهيم يونسي از اعضاي گروهي بود كه در سال 1333 بعد از دولت دكتر مصدق به عنوان افسر نظامي دستگير و پس از كش و قوس‌هاي فراوان، هشت سال از عمرش را در زندان رژيم پهلوي سپري كرد. از گروه هم‌رديف‌هايش، سرهنگ مبشري و سرهنگ سيامك اعدام شدند، اما او كه در خدمت سربازي يك پايش معلول ‌شده بود، با تخفيف، به حبس ابد محكوم و پس از هشت سال با يك درجه تخفيف آزاد شد.

  ايشان از آن دوران چنين مي گويد: "در سال 1329 در اثر سانحه‌اي در حين خدمت پاي چپم را از دست دادم. براي معالجه به تهران آمدم و در بيمارستان شمارة يك ارتش (بيمارستان يوسف‌آباد) بستري شدم. پس از چندي به ادارة ذخاير ارتش منتقل شدم. تا سال 1333 در ذخاير ارتش بودم. در اين سال بود كه پس از كودتاي 28 مرداد 1333 سازمان نظامي وابسته به حزب تودة ايران كشف شد و عدة زيادي از افسران بازداشت شدند. من هم جزو بازداشت‌شدگان بودم. بنابراين ما را به سرعت در گروه‌هاي دوازده‌نفري به «دادگاه‌هاي فوق‌العادة نظامیسپردند. من جزء گروه دوم, در بيست‌ودوم مهر 1333 محاكمه شدم. در دادگاه بدوي به اتفاق آرا هر دوازده‌نفر محكوم به اعدام شديم. پيش از ما گروه اول همه محكوم به اعدام شده بودند. در آخرين لحظات ـ هنگام اجراي حكم ـ به من ابلاغ شد كه به علت نقص عضو خدمتي از يك درجه تخفيف (يا عفو ملوكانه)برخوردار شده‌ام"

 مشاغل و سمتهاي مورد تصدي :

 دكتر ابراهيم يونسي در سال 1340 يا 1341 از زندان آزاد شد.وي چهارسالي بيكار بود.يونسي به همراه "محمد قاضي" و "م. ا. به‌آذين" در بخش ترجمه شركت كامساكس (شركتي دانماركي كه راه‌آهن ايران را ساخت)، همكار بودند. طبق آن‌چه مي‌گويد، در همان ايامي كه در زندان به سر مي‌برد، از "سياوش كسرايي" كه برادرش جزو زنداني‌شده‌ها بود و او مرتب به ملاقاتش مي‌رفت، درباره ترجمه «آرزو‌هاي بزرگ» چارلز ديكنز مي‌پرسد و او به يونسي پيشنهاد مي‌كند كه جا دارد اين اثر را ترجمه كند؛ پس ترجمه مي‌كند و كتاب، زير نظر "سيروس پرهام" منتشر و در سال 1336 در دانشگاه تهران برنده جايزه مي‌شود. او سپس در مركز تازه تأسيس آمار استخدام گرديد.در آنجا هم كار ترجمه مي كرد."هر رئيس جديدي كه مي آمد وقتي رشته تحصيلي مرا جويا مي شد تعجب مي كرد و شايد قدري هم ناراحت مي شد ،چون رئيس دارالترجمه بودم ،آن وقت بنده مجبور بودم قدري بند بازي كنم تا رئيس جديد بنده را به عنوان رئيس دارالترجمه به رسميت بشناسد و فكر نكند كه از جايي تحميل شده ام."

 وي پس از انقلاب، مدت كوتاهي نيز استاندار كردستان بود.

 همفکران فرد :

  دكتر يونسي ،چنين اذعان مي كند كه ما در حال حاضر توانايي خلق رمان را داريم. رمان در سال‌هاي 1920 توسط "محمدعلي جمالزاده" و "بزرگ علوي" به ايران آمد، اما ريشه كرد و از نمونه‌هايش به "احمد محمود"، "محود دولت‌آبادي" و "رضا براهني" مي‌توان اشاره كرد. اين داستان‌هاي نو هم كه چيزي به آدم نمي‌دهند و اگر دليلش را بپرسي، سريع خود را به «اوليس» جيمز جويس و «سوسك» يا «مسخ» فرانتس كافكا نسبت مي‌دهند و اصلا فكر نمي‌كنند چيزي كه مي‌نويسند در زندگي روزمره مردم هست يا نيست.

 آرا و گرايشهاي خاص :

 يونسي درباره نوشتن عقيده دارد، نويسنده بايد به زبان خاص افراد توجه كند و آن را به‌نوعي در اثر وارد كند كه خواننده زبان شخصيت را به‌خوبي درك كند. مثلا زبان روايت يك پزشك با هنرمند تفاوت دارد. او كه خود داستان‌نويسي را در زندان و از طريق مكاتبه با مدرسه آموزش رمان‌نويسي انگلستان تجربه كرده است، درباره پرورش نويسنده در كلاس‌هاي داستان‌نويسي عقيده دارد: حضور در اين كلاس‌ها خيلي تاثير ندارد. مثلا "جمال ميرصادقي" يا "رضا براهني" تجربه برگزاري كلاس را دارند كه خودشان نويسنده‌اند، اما داستان بايد طوري نوشته شود كه خواننده فكر كند زندگي خودش را دارد مي‌خواند. قاعدتاً آثار امروزي كه نوشته مي‌شوند، بايد اين خصوصيت را داشته باشند؛ چون نويسنده براي مخاطب مي‌نويسد تا دلش را خالي كند و فكرش را بگويد. ابراهيم يونسي عقيده دارد كه در ترجمه هم بايد كتاب را خواند و خود را جاي نويسنده گذاشت. مترجم معاني را بايد كاملا منتقل كند؛ البته اين كامل بودن به حد معلوماتش بستگي دارد. وقتي دايره واژگانت وسيع نباشد و كلمه را درست سر جايش نگذاري، معنا را اشتباه منتقل مي‌كني. وي در اين‌باره گفت: يادم مي‌آيد كتابي را به اسم «شرلي» كه 700 صفحه بود، از شارلوت برونته ترجمه كردم، اما ديدم كتاب ضد كارگري شد و قرار بود علمي‌ها آن‌را چاپ كنند، اما چون به مصالح ملي ضرر مي‌رساند، آن را پاره كردم و چاپ نشد.معتقدم كه مترجم، بايد كتابي را ترجمه كند كه براي جامعه مفيد باشد و به درد جامعه بخورد.

  جوائز و نشانها :

 از اين نويسنده پيشكسوت در سال 1382 به همراه "محمود دولت‌آبادي" در جشنواره داستان‌نويسي عذرا تقدير شد. همچنين انجمن ‌آثار و مفاخر فرهنگي نيز در همين سال در مراسمي از تلاش‌هاي وي تقدير كرد.

 چگونگي عرضه آثار :

 ابراهيم يونسي هم در تاريخ ادبيات ، هم اثر سياسي ،هم تاريخ جنگ و هم رمان ترجمه و تاليفاتي دارد.

 آثار:

  1-آرزو‌هاي بزرگ ويژگي اثر : ترجمه، نوشته چارلز ديكنز (چاپ اول 1337،انتشارات نيل چاپ ششم نشر نو ،چاپ هفتم)

 2- آسياب كنار فلوس ويژگي اثر: ترجمه،نوشته جورج اليوت،چاپ اول 1368 نشر نگاه

 3. آشيان عقاب ويژگي اثر : ترجمه،نوشته كنستانس هون،چاپ اول 1369 نشر نگاه

 4. آغا،شيخ،دولت ويژگي اثر : ترجمه،نوشته مارتين وان بروئن سن،نشر پانيذ 1379

 5 آمريكا و جنبشهاي ملي ويژگي اثر : ترجمه ،نوشته بلانچ ويسن كوك ،چاپ اول 1365 نشر نگارش

 6. اسپارتاكوس ويژگي اثر : ترجمه،نوشته هوارد فاست (چاپ اول 1337،انتشارات اميركبير ،چاپ هشتم نگاه،چاپ نهم اميركبير 1380)

 7. اگر بيل استريت زبان داشت ويژگي اثر : ترجمه

 8.  امريكاي ديگر(فقر در ايالت متحد)ويژگي اثر : ترجمه ،نوشته مايكل هنرينگتن،چاپ اول 1353 چاپ دوم 1356،انتشارات خوارزمي

   9. بازگشت بومي ويژگي اثر : ترجمه،نوشته تامس هاردي،چاپ اول 1369 نش نو

 10. به دور از مردم شوريده ويژگي اثر: ترجمه،نوشته تامس هاردي ،چاپ اول 1365 نش نو

 11. پشه‌ي بيني‌دراز ويژگي اثر : ترجمه

 12. پنماريك ويژگي اثر : رمان،نوشته سوزان هوواچ،انتشارات نگاه

 13. تاريخ ادبيات آفريقا ويژگي اثر : ترجمه ،نوشته دي تورن،چاپ اول 1368 انتشارات نگاه

 14. تاريخ ادبيات روسيه ويژگي اثر : ترجمه،دو جلد فنوشته ميرسكي،چاپ اول 1355،انتشارات اميركبير ،چاپ دوم 1372 اميركبير

 15. تاريخ ادبيات يونان ويژگي اثر : ترجمه،نوشته اچ جي ،چاپ اول 1358،انتشارات اميركبير،چاپ دوم 1372،چاپ سوم اميركبير 1379

 16. تام جونز ويژگي اثر : ترجمه،نوشته هنري فيلدينگ،چاپ اول 1361 نش نو

 17. تاماس هاردي ويژگي اثر : ترجمه،نوشته آر.اي.اسكات جيمز و سي.دي لوييس ،چاپ اول 1372 نشر نشانه

 18. تجارت اسلحه ويژگي اثر : تاريخ و سياست،ترجمه،گزارش انجمن جهاني پژوهش در صلح استكهلم،چاپ اول 1353،چاپ دوم 1356 انتشارات خوارزمي

 19. تكيه گاه ويژگي اثر : ترجمه،نوشته تئودور درايزر،پيام امروز 1379

 20. تيس دور برويل ويژگي اثر : ترجمه،نوشته تامس هاردي،چاپ اول 1362 چاپ دوم 1369 نشر نو

 21. جنبش ملي كرد ويژگي اثر : تاريخ و سياست،ترجمه،نوشته كريس كوچر،چاپ اول 1373 ،چاپ دوم 1377،انتشارات نگاه

 22. جنبه‌هاي رمان ويژگي اثر : حوزه‌ي زبانشناسي و ادبيات،ترجمه ،اي. ام. فورستر ،چاپ اول 1352 انتشارات اميركبير،چاپ دوم انتشارات نگاه

 23. جنگ كبير ميهني ويژگي اثر : ترجمه،ناشر ستا ارتش شوروي ،چاپ اول 1361 نشر نو

 24. جوان و جواني ويژگي اثر : تاليف،آماده چاپ

 25. جود گمنام ويژگي اثر : ترجمه،نوشته تامس هاردري،چاپ اول 1362 نشر نو

 26. خاطرات دوران خبرنگاري در بالكان ويژگي اثر : ترجمه ،تروتستكي انتشارات خوارزمي

 27. خاطرات نيكيتا خروشچف ويژگي اثر: ترجمه،دو جلد چاپ اول 1369 انتشارات نگاه

 28. خانه قانون زده ويژگي اثر : ترجمه،نوشته چارلز ديكنز_چاپ اول 1341 ،انتشارات اميركبير ،چاپ سوم نگاه

 29. خوش آمدي ويژگي اثر : داستان و رمان،انتشارات توكلي

 30. خياط جادوشده ويژگي اثر : ترجمه،نوشته سولومن رابينوويچ،چاپ اول 1340 انتشارات اميركبير

 31 داداشيرين ويژگي اثر : داستان و رمان،انتشارات نگاه

 32 داستان دو شهر ويژگي اثر : ترجمه،نوشته چارلز ديكنز،چاپ اول 1355،چاپ دوم انتشارات فرانكلين ،چاپ سوم نشر دانشگاهي چاپ چهارم 1379 انشارات نگاه

 33. در ستايش فراغت ويژگي اثر : ترجمه ،نوشته برتراند راسل،چاپ اول 1349 نشر انديشه

 34. دعا براي آرمن ويژگي اثر : داستان و رمان،تاليف،نشر پانيذ 1379

 35. دفتر يادداشت‌هاي روزانه يك نويسنده ويژگي اثر : حوزه‌ي زبانشناسي و ادبيات،ترجمه ،فئودور داستايوسكي،سه جلدي ،چاپ اول 1370 انتشارات بزرگمهر

 36. دلداده‌ها ويژگي اثر : داستان و رمان،تاليف،نشر البرز1372

 37. دن كيشوت ويژگي اثر : ترجمه

 38. دنياي كوچك دن كاميلو ويژگي اثر : ترجمه،نوشته جوواني گوارسكي ،چاپ اول 1369،انتشارات كتاب سراي بابل

 39. دوره راهنماي داير كت متد ويژگي اثر: اميركبير،1343 در دو جلد يا 4 جلد

 40. روابط ايران و تركيه و مساله‌ي كرد ويژگي اثر : تاريخ و سياست،ترجمه زير چاپ،نوشته رابرت امن،نشر پانيذ

 41. زمستان بي‌بهار ويژگي اثر : هم كتابي است كه در سال 1382 به قلم او منتشر شد. اين كتاب شامل خاطرات يونسي از كودكي تا آزادي از زندان است

 42. زنانشويي و اخلاق ويژگي اثر : ترجمه،نوشته باربارا هاردي،چاپ اول 1372 انتشارات نشانه

 43. سگ شمال ويژگي اثر : ترجمه

 44. سه تفنگ‌دار ويژگي اثر : ترجمه

 45. سه رفيق ويژگي اثر : ترجمه،نوشته ماكسيم گوركي،چاپ اول 1343،چاپ دوم 1352،انتشارات اميركبير چاپ سوم انتشارات اميركبير

 46. سياهان آمريكا را ساختند ويژگي اثر : ترجمه،نوشته بنجامين كوارلز،چاپ اول 1355،انتشارات خوارزمي

 47. سيري در ادبيات غرب ويژگي اثر : ترجمه،نوشته جي بي پريستلي ،چاپ اول 1352 ،انتشارات فرانكلين ،چاپ دوم 1372،چاپ سوم 1378،اميركبير چاپ چهارم 1380 اميركبير

 48. سيري در نقد ادب روس ويژگي اثر : حوزه‌ي زبانشناسي و ادبيات،ترجمه، نوشته اندروفيلد،چاپ اول 1369 نشر نگاه

 49 شكفتن باغ ويژگي اثر : داستان و رمان

 50. صيهونيسم ويژگي اثر : تاريخ و سياست،ترجمه،نوشته يوري ايوانف،چاپ سوم 1356 انتشارات اميركبير

 51. طوفان ويژگي اثر: ترجمه،نوشته ويليام شكسپير،چاپ اول 1351،چاپ دوم 1357،چاپ سوم 1359 نشر انديشه

 52. عيدآمد و بهار نيامد ويژگي اثر : رمان،انتشارات نگاه

 53. فتنه هاي بيدار(كيوان بر فراز اب) ويژگي اثر : ترجمه ،نوشته جي بي پريستلي،چاپ اول 1343 انتشارات گوهرخاي

 54. فردا ويژگي اثر : داستان و رمان

 55. فرهنگ كوچك انگليسي-فارسي ويژگي اثر : چاپ اول 1345،انتشارات اميركبير

  56. كاشتانكا ويژگي اثر : ترجمه،نوشته انتوان چخوف،چاپ اول 1353 انتشارات اميركبير

 57. كج‌كلاه و كولي ويژگي اثر : داستان و رمان،تاليف،نشر پانيذ 1379

 58. كردها ويژگي اثر : ترجمه،نوشته وانلي،كندال ،نازدار،چاپ اول 1370 چاپ دوم 1372 انتشارات روزبهان

 59. كردها و كردستان ويژگي اثر : ترجمه،نوشته درك كينان،چاپ اول 1373،انتشارات نگاه ،چاپ دوم 1376 انتشارات نگاه

 60. كردها،ترك ها و عرب ها ويژگي اثر : ترجمه،نوشته سي .جي .ادموندز ،چاپ اول 1367،انتشارات روزبهان

 61. كسي شبيه خودم ويژگي اثر : تاليف،چاپ نشده است

 62. گورستان غريبان ويژگي اثر : داستان و رمان،چاپ اول 1372 ،انتشارات نگاه

 63. لارنس استرن ويژگي اثر : تاليف،انتشارات نسل قلم1379

 64. لينمارا،عشق و آرزو ويژگي اثر : ترجمه ،نوشته كاترين گاسكين،چاپ اول 1371 نشر البرز

 65. مادرم دوبار گريست ويژگي اثر : داستان و رمان،تاليف،نشر پانيذ،1377

 66. ماكسيم گوركي ويژگي اثر : تاليف،مطالعه اي در احوال گوركي،نشر 1357 نشر توكا

 67. مرده ها ويژگي اثر : تاليف،آماده چاپ

 68. مردي كه خورشيد را دوست مي داشت،زندگي و نسان وانگوگ با همكاري انصاري ويژگي اثر: انتشارات خوارزمي

 .69. مشتي غبار ويژگي اثر : ترجمه،نوشته اولين وو،پيام امروز 1379

 70. موسيقي و سكوت ويژگي اثر : ترجمه،نوشته رز تره مين ،انتشارات نگاه

 71. ميراث شوم(توده) ويژگي اثر : ترجمه،نوشته جورج گيسينگ،چاپ اول 1371،انتشارات نگاه

 72. هنر داستان‌نويسي ويژگي اثر: تاليف-1341،چاپ هفتم انتشارات نگاه

 73. يك جفت چشم آبي ويژگي اثر: ترجمه

ابراهیم یونسی،ادیب و مترجم نامدار بعد از سال ها تحمل رنج بیماری در سن 85 سالگی ،در بهمن 1391 دار فانی را وداع گفت.

روحش شاد..